Wat is constructive alignment?

Constructive alignment is het op elkaar afstemmen van de vooropgestelde competenties, de leer- en onderwijsactiviteiten en de evaluaties. Het is een van de meest invloedrijke principes in het hoger onderwijs.

Als je een opleiding(sonderdeel) ontwerpt, moet je nadenken over deze drie vragen:

1. Wat moeten je studenten kennen of kunnen na afloop van de opleiding of het opleidingsonderdeel? Met andere woorden: welke doelen (eindcompetenties of opleidingscompetenties) beoog je te bereiken bij de studenten?
2. Welke onderwijs- en leeractiviteiten zijn er nodig om studenten die competenties aan te leren?
3. Hoe kan je toetsen of studenten de beoogde competenties effectief beheersen?

Een kwalitatief leerproces stemt die drie elementen (doelen, onderwijs- en leeractiviteiten, toetsvormen) goed op elkaar af: ze zijn dan “constructively aligned”.

Om een “constructively aligned” opleidingsonderdeel op te bouwen, vertrek je vanuit de beoogde competenties en selecteer je vervolgens de meest geschikte onderwijs- en leeractiviteiten en toetsvormen voor die welbepaalde competenties. Die competenties bevatten altijd een werkwoord dat aangeeft wat studenten moeten kunnen, bijvoorbeeld: 

• theorie X op Y toepassen,
• het belang van concept 2 verwoorden.

Dat werkwoord bevat meestal een aanwijzing naar de relevante leeractiviteiten die studenten kunnen ondernemen om de competentie te verwerven en welke onderwijsactiviteiten lesgevers kunnen organiseren om studenten tot die leeractiviteiten aan te zetten.

Waarom is constructive alignment zo belangrijk?

Evaluaties beïnvloeden de manier waarop studenten leren sterk. Daarom is het belangrijk dat toetsing enerzijds en onderwijs- en leeractiviteiten goed op elkaar worden afgestemd. Alleen zo kom je tot een effectief leerproces. 

Dat is niet het geval als de evaluatie andere competenties toetst dan die waaraan in de onderwijs- en leeractiviteiten is gewerkt. Bijvoorbeeld: 

• Beoogt een bepaald opleidingsonderdeel dat studenten na afloop een marathon kunnen lopen? Dan bestaan je onderwijsactiviteiten beter niet uit hoorcolleges met een overzichtscursus van de verschillende loopdisciplines. Net zomin is een examen met meerkeuzevragen over olympische marathonwinnaars geschikt. Immers: de studenten zullen zich in dat geval toeleggen op het blokken van marathonwinnaars dan op zelf trainen voor een marathon. Het opleidingsonderdeel schiet dan zijn doel voorbij.

Meer weten?

• Lees de bronnen waarop deze onderwijstip is gebaseerd:
  • Biggs, J.B. (1996) Enhancing teaching through constructive alignment, Higher Education, 32, 1–18.
  • Biggs, J.B. (1999, 2011). Teaching for Quality Learning at University. Buckingham: Open University Press.