Waarom is werken aan internationalisering relevant voor je vak(ken)?

Internationalisering is meer dan de uitwisseling van studenten – ‘op Erasmus gaan’. De onderwijsdoelstelling internationalisering wil alle studenten, ook niet-uitwisselingsstudenten, maximale kansen bieden om internationale/interculturele competenties te verwerven. Jij kan aan die zogenaamde Internationalisation@Home of I@H bijdragen:

• door de opleidingscompetenties met een internationale/interculturele insteek te vertalen naar je eigen lespraktijk.
• door aan je studiefiche(s) een nieuwe eindcompetentie toe te voegen die concreet maakt wat je precies wil bereiken met de studenten op vlak van internationalisering. 

Wat verstaat de UGent onder internationalisering? 

Volgens het Geïntegreerd Beleidsplan Internationalisering 2019-2023,  met een verzameling van prioriteiten inzake internationalisering aan de UGent, biedt een internationale ervaring studenten de kans om:

• het kritisch denkvermogen, probleemoplossend vermogen en creativiteitszin te verhogen;
• zich persoonlijk te ontwikkelen;
• de talenkennis uit te breiden;
• een breder maatschappijbeeld te verkrijgen.

Precies die eigenschappen zijn van groot belang in een diverse Vlaamse samenleving én op de lokale en internationale arbeidsmarkt. De UGent streeft dan ook na dat elke afgestudeerde internationale/interculturele competenties verworven heeft in de loop van haar of zijn studieloopbaan aan de UGent.

Hoe vertaal je internationalisering in eindcompetenties?

Elke opleiding aan de UGent moet inzetten op internationale/interculturele competenties en die competenties vormgeven volgens de specifieke context van de opleiding. De eindcompetenties van je vak(ken) verfijnen die opleidingscompetenties. Je kan de opleidingscompetenties opzoeken in de studiekiezer: zoek je opleiding en klik in de linkerkolom op ‘opleidingscompetenties’. Je kan ook inzetten op internationalisering zonder dat expliciet te maken in de eindcompetenties. 

Hoe werk je aan internationalisering in je vak(ken)?

Stem je onderwijs- en leeractiviteiten af op de internationale/interculturele eindcompetenties van je vak(ken) – dat hoort zo volgens het principe van constructive alignment. Welke werkvorm je ook kiest, leg de studenten altijd expliciet uit waarom die werkvorm bijdraagt aan internationale/interculturele competenties, zeker bij laagdrempelige werkvormen. Laat je inspireren door dit overzicht van laagdrempelige tot meer intensieve werkvormen:

Zet gastprofessoren in in de les (al dan niet virtueel)

Internationale gastprofessoren kunnen een internationale/interculturele dimensie toevoegen aan je vak(ken). Kader hun bijdrage goed – leg de link met de internationale/interculturele competenties – en zorg ervoor dat die naadloos aansluit bij de logische opbouw van je vak. 

Integreer internationale casussen in de lessen en/of studiemateriaal

Internationale inhouden in lessen of studiemateriaal zijn een laagdrempelige manier om verschillende visies, inzichten en concepten aan te bieden (cf. de UGent-onderwijsvisie en -strategie over multiperspectivisme):

• Vergelijk diverse internationale literatuur of praktijkvoorbeelden en wijs expliciet op de contextuele verschillen. 
• Verwijs naar eigen internationale/interculturele onderzoeks- of werkervaringen en de bijbehorende uitdagingen.

Gebruik activerende werkvormen in een cultureel heterogene setting

• Besteed aandacht aan de internationale studenten als je activerende werkvormen inzet (bv. interactievormen, individuele opdrachten, authentieke context betrekken, samenwerkend leren)
• Laat studenten (online) samenwerken met internationale peers aan bepaalde casussen. Een heterogene groep werkt daarbij het best. Staan studenten daar weigerachtig tegenover? Toon de meerwaarde aan, leg de link met de internationale/interculturele eind- en opleidingscompetenties. Vraag studenten regelmatig om feedback over hun leerproces.

Zorg voor lokale interactie met vertegenwoordigers van andere culturen

Stimuleer lokaal interactie met vertegenwoordigers van andere culturen.

Zorg voor online (open source) materiaal 

• Steeds meer universiteiten ontwikkelen online studiematerialen die ze als open educational resource ter beschikking stellen. Voorbeelden zijn de platformen van de Georg-August-Universität Göttingen en de University of Michigan. Geef de voorkeur aan (Engelstalig) materiaal van partneruniversiteiten waarvan de kwaliteit geborgd is en waarover je specifieke afspraken kan maken, bijvoorbeeld in het kader van ENLIGHT (European University Network).  
• Hou rekening met de begincompetenties vreemde talen van je studenten.

Stimuleer samenwerking in vergelijkend onderzoek

Stimuleer de samenwerking met (buitenlandse) studenten, voor hun masterproef of andere onderzoeksopdrachten, bijvoorbeeld uitwisselingsstudenten die in Gent verblijven of – van op afstand – studenten aan partneruniversiteiten. Laat ze de onderzoeksresultaten aan de lokale context koppelen en daaruit conclusies afleiden.

Organiseer een international classroom

Een cultureel gediversifieerde studentenpopulatie biedt mogelijkheden om reguliere studenten en internationale (uitwisseling)studenten doelbewust te mengen. Als dat op grote schaal gebeurt, in combinatie met internationale inhouden, gastprofessoren, een aangepaste pedagogische aanpak en een aangepast classroommanagement, heet dat een international classroom.

Werk een leerpad ‘internationaal samenwerkend leren’ uit

Bij Collaborative Online International Learning (COIL) werk je met (een) buitenlandse partner(s) een online leerpad uit waarbij studenten met verschillende achtergronden samenwerken rond een bepaalde case. Aan de UGent staat COIL nog in de kinderschoenen, maar internationaal zijn er een aantal goede voorbeelden. Het European University Network ENLIGHT biedt mogelijkheden om een COIL uit te werken.

Hoe evalueer je internationalisering in je vak(ken)?

Als je internationale/interculturele eindcompetenties in je opleidingsonderdelen toetst, zijn er een aantal aandachtspunten:

• Kies een geschikte evaluatievorm. Internationale en interculturele competenties omvatten zowel kennis en inzicht als vaardigheden en attitudes. Stem je toetsing dus af op de onderwijs- en leeractiviteiten waarmee studenten de internationale/interculturele competenties aangeleerd krijgen, van ‘klassieke’ credituitwisselingen tot sporadische I@H-onderwijsactiviteiten. 
  • Om kennis en inzicht rond internationale/interculturele competenties te toetsen, bijvoorbeeld kennis van eigen culturele regels en biases, liggen klassieke examens voor de hand. 
  • Om vaardigheden te testen (bijv. samenwerken in een internationaal team) of attitudes (bijv. systematisch rekening houden met interculturele diversiteit in professioneel handelen) zijn (groeps)opdrachten, projecten, zelfevaluaties, peer assessment, portfolio beter geschikt.
  • Volgens The SAGE Handbook of Intercultural Competence werkt de combinatie van directe en indirecte toetsingsvormen goed om internationale/interculturele competenties te evalueren. In de context van een international classroom bijvoorbeeld: 
    • demonstreert een doelbewust samengestelde en gemengde groep studenten via een gezamenlijke presentatie (dus: via directe productgeoriënteerde toetsing) dat ze in een internationaal team kunnen functioneren.
    • demonstreert diezelfde groep studenten via een reflective journal waarin ze reflecteren over samenwerkingsproblemen (en oplossingen daarvoor) (dus: via indirecte toetsing) dat ze de internationale/interculturele competenties verworven hebben. 
• Gebruik heldere, observeerbare evaluatiecriteria om de complexere aspecten van internationale/interculturele competenties te toetsen. Daarin maak je expliciet duidelijk wat je onder die internationale/interculturele competenties verstaat. Werk met iets ruimere evaluatiecriteria, gebaseerd op je leerdoelen, aangevuld met niveaus of standaarden waarmee je aangeeft in hoeverre aan ieder criterium is voldaan. Rubrics geven de combinatie van evaluatiecriteria en niveaus of standaarden handig weer. Gebruik bijvoorbeeld de rubric voor intercultural knowledge en competence. Die kan je aanpassen aan wat je precies wil toetsen in het opleidingsonderdeel.

In de masterproef en stage tonen afgestudeerden in spe dat ze de verworven kennis en vaardigheden geïntegreerd kunnen toepassen. Neem bij masterproeven of stages met een internationale component daarom het verwerven van internationale/interculturele competenties op in de bijbehorende beoordelingsformulieren.

Praktijkvoorbeelden

Meer weten?

• Rein Reynebeau, afdeling Internationalisering
• Paul Leys, afdeling Internationalisering