De LISa-leerlijn: een gedeelde leerlijn rond interprofessioneel samenwerken
De verrassendste ontdekkingen doe je vaak het dichtst bij huis. Vanuit die insteek lees je hier hoe een collega-lesgever aan de UGent het eigen onderwijs vormgeeft.
Wie weet inspireert dit verhaal ook jou?
Context
- Opleiding: Deze leerlijn werd geïmplementeerd bij verschillende zorg- en welzijnsopleidingen van UGent, HOGENT en Arteveldehogeschool.
- Modeltrajectjaar: De LISa-leerlijn omvat verschillende LISa-lesmodules. Die komen aan bod tijdens de hele opleiding.
- Gemiddeld aantal studenten: Afhankelijk van de LISa-lesmodule en de deelnemende opleiding(en) varieert de groepsgrootte van 12 tot 100 studenten.
- Betrokken lesgever(s): ipcerp@ugent.be
- Voorbeeld uit academiejaar: 2022-2023
- Tool(s): De LISa-leerlijn gebruikt verschillende tools, afhankelijk van de LISa-lesmodule (bijv. Wooclap, MS Teams, het bordspel Bruggenbouwers...).
Beschrijving
Dankzij de LISa-leerlijn (Leren Interprofessioneel SAmenwerken) komen studenten uit verschillende zorg- en welzijnsopleidingen samen om interprofessionele samenwerkingscompetenties in te oefenen. Studenten worden zo voorbereid op het complexe en interprofessionele werkveld waarin ze zullen terechtkomen.
IPEC-compentieframework
Met behulp van het internationale IPEC-competentieframework (ontwikkeld door de InterProfessional Education Collaborative) worden interprofessionele competenties gestructureerd ingebed in het opleidingsprogramma. Het framework bundelt kerncompetenties met betrekking tot 'interprofessional education' en 'collaborative practice' en wil team-based patiëntenzorg verbeteren.
Op basis van dat framework volgt een scan van het onderwijsprogramma en worden deze vragen beantwoord:
- In welke opleidingsonderdelen komen de IPEC-competenties al (voldoende) aan bod?
- Welke IPEC-competenties worden (nog) niet bereikt?
- Zit er een opbouw in de IPEC-competenties over de opleidingsjaren heen?
Na de scan krijgt een opleiding suggesties om de LISa-leerlijn te implementeren of optimaliseren, bijvoorbeeld:
- door ontwikkeling van nieuwe LISa-lesmodules of implementatie van bestaande LISa-lesmodules
- door de IPEC-competenties expliciet op te nemen in de studiefiches
- ...
Verschillende LISa-lesmodules
De LISa-leerlijn bestaat uit verschillende LISa-lesmodules die tijdens een opleiding aan bod komen en kunnen verschillen van opleiding tot opleiding. Die LISa-lesmodules houden rekening met principe van constructive alignment en voorzien meteen in passende evaluatievormen, bijvoorbeeld:
- procesevaluatie aan de hand van aanwezigheid, participatie en/of gedragsindicatoren;
- productevaluatie aan de hand van een werkstuk;
- peer- en selfassessment.
Elke LISa-leerlijn start met de LISa Awareness-startmodule en eindigt met de LISa Teams-eindmodule:
- Lisa Awareness-startmodule
- Studenten uit twee verschillende opleidingen volgen deze module samen aan de start van hun opleiding, in Ba1 of Ba2. Ze worden begeleid door een interprofessioneel lesgeversduo, met één lesgever uit elke deelnemende opleiding.
- Tijdens dit eenmalige lesmoment worden ze er zich bewust van gemaakt dat interprofessioneel leren, samenwerken en communiceren binnen de gezondheidszorg essentieel is voor een kwalitatieve, persoonsgerichte zorg. Ze maken in de eerste plaats kennis met elkaars toekomstige beroep. Verder volgen de eerste stappen in de ontwikkeling van en de reflectie over de eigen professionele identiteit.
- Aan de hand van getuigenissen, stellingen en reflectiegesprekken leren studenten de individuele verschillen, waarden en rollen van andere zorgverleners kennen.
- LISa Teams-eindmodule
- Aan het einde van hun opleiding nemen studenten vanuit verschillende zorg- en welzijnsopleidingen deel aan drie modulesessies verspreid over drie dagen. Ze werken in kleine zelfsturende teams, begeleid door een tutor.
- Op dag 1 werken de studenten samen rond algemene patiëntenzorg, op dag 2 rond ethische casussen en op dag 3 rond het belang van 'de organisatie van zorg' voor 'de kwaliteit van zorg'.
- Elke modulesessie belicht zowel de kant van de patiënt als de kant van het team. De studenten werken tijdens elke sessie een gezamenlijk werkstuk uit.
Succesfactoren en aandachtspunten
- Tip 1: Twee of meer opleidingen samenbrengen is logistiek niet altijd eenvoudig. Werk daarom al van bij de start nauw samen met alle deelnemende opleidingen om nieuwe LISa-lesmodules te creëren of implementeren.
- Tip 2: Nieuwe LISa-lesmodules zijn niet altijd nodig. Identificeer eerst het bestaande interprofessionele aanbod van je opleiding via een curriculumscan. In welke lesinhouden komen interprofessioneel leren en samenwerken al aan bod? Link die inhoud aan de IPEC-competenties en specifieer die vervolgens in je studiefiches.
- Tip 3: Dankzij de co-teaching ben je als lesgever meteen een rolmodel. Je demonstreert immers de meerwaarde van interprofessioneel samenwerken.
- Tip 4: De IPEC-compenties worden opgedeeld in drie niveaus die toenemen in complexiteit: basisniveau, gemiddeld niveau en geavanceerd niveau. Studenten moeten steeds de kans krijgen om competenties eerst op een lager niveau te verwerven. Alleen zo zijn ze in staat om later in de opleiding hun competenties op een hoger niveau te ontwikkelen.